Viðhorf

"Hugmyndir um kvikmyndanám á háskólastigi eru langt frá því að vera nýjar af nálinni. Áætlanir og umræður um slíka deild hafa verið í deiglunni síðastliðna tvo áratugi eða svo. Í ljósi þeirrar umræðu sem skapast hefur að undanförnu um nám í kvikmyndagerð á háskólastigi er rétt að setja málið í frekara samhengi og árétta nokkur atriði." Þetta er meðal þess sem kemur fram í bréfi sem hópur íslensks kvikmyndafólks skrifar undir.

Warner Bros. hefur tilkynnt að Wonder Woman 1984 verði frumsýnd samtímis í kvikmyndahúsum og á streymisveitu þeirra, HBO Max, þann 25. desember næstkomandi. Þetta eru enn ein tímamótin í sögu kvikmyndanna sem heimsfaraldurinn hefur ýtt undir. Hvað gæti þetta þýtt fyrir íslenskar kvikmyndir?

Klassíkin Dave (1993) eftir Ivan Reitman lýsir Ameríku sem trúir á siðvitund, samfélagslegar undirstöður og að hinn almenni maður hafi eitthvað fram að færa. Ævintýri já, ekki hugsað á realískum nótum heldur metafórískum líkt og svo oft í Hollywood myndum.

Útlit er fyrir að 2020 verði ár gríns og glens í íslenskum kvikmyndum og þáttaröðum og veitir kannski ekki af á þessum síðustu og verstu.

Bíó Paradís hefur alltaf verið á brúninni. Eiginlega þannig að það hangir á fingurgómunum sem smám saman eru að renna fram af.

Hvernig þróunin í átt að auðveldara aðgengi að gífurlegu magni erlends (aðallega bandarísks) myndefnis gegnum efnisveitur brýnir okkur til að gefa hressilega í varðandi íslenskt efni, bæði fyrir umheiminn en jafnvel enn frekar fyrir okkur sjálf.

Framtíðin er komin. Hún er pínu þokukennd ennþá en er að taka á sig mynd. Allmargir þykjast ekki sjá hana eða vilja hana burt. Það er alveg skiljanlegt að vissu leyti, sumt í henni er kannski ekkert mjög spennandi miðað við óbreytt ástand og margt er óvissu háð. Um leið er ekkert víst að sumt sem í henni er klikki. En í öllu falli er hæpið að við komumst hjá því að takast á við hana.

Jón Hermannsson fyrrum kvikmyndaframleiðandi og yfirmaður tæknideildar Sjónvarpsins, hefur sent Klapptré stutta hugleiðingu um hljóð í íslenskum kvikmyndum og sjónvarpsefni. Jón var einn af brautryðjendum íslenskrar kvikmyndagerðar og framleiddi meðal annars Land og syni, Útlagann, Nýtt líf og Skammdegi.

Frétt í Cineuropa um aðsókn á franskar bíómyndir í Frakklandi á síðasta ári vakti athygli mína. Í fréttinni er því slegið upp að 16 franskar myndir hafi fengið meira en milljón áhorfendur hver. Hollywood Reporter lætur einnig mikið með þetta og segir Frakka í góðum málum. En það skrýtna er að sambærileg aðsókn hér þætti ekkert til að hrópa húrra fyrir.

Í sumar spurðist út að sjálfur Hans Zimmer hefði verið fenginn til að leggja til tónlist við Blade Runner 2049, en hugmyndin var að tónlist Jóhanns Jóhannssonar yrði einnig með. Síðsumars kom svo í ljós að Jóhann yrði ekki með en annað tónskáld, Benjamin Wallfisch, bættist við. Hvað gerðist eiginlega?

Það er þarft og gott að spyrja um forgangsröðun varðandi leikið efni en það er líka hið besta mál að filma Sjálfstætt fólk, segir Ásgrímur Sverrisson. Við gerum of lítið af fortíðarmyndum, aðallega sökum kostnaðar. Kannski mætti frekar forgangsraða með því að leggja áherslu á nýsköpun umfram áframhald þáttaraða.

Það verður fróðlegt að sjá hvernig slagurinn milli Cannes og Netflix spilast. Um er að ræða grundvallarmál varðandi hvernig almenningur horfir á kvikmyndir og þó að Netflix sé að ryðja nýjar brautir í þeim efnum er ekki endilega rétt að afskrifa Frakkana. Og nei, þetta er ekki endilega eitthvað "framtíð gegn fortíð" mál - þetta snýst miklu frekar um spurninguna hvað er bíó?

Björn B. Björnsson fyrrum formaður FK flutti stutta tölu á 50 ára afmæli Félags kvikmyndagerðarmanna þann 9. nóvember 2016 sem birtist nú hér. Í ræðunni fer hann yfir hlutverk FK og víkur einnig að stöðu mála varðandi fjármögnun leikins sjónvarpsefnis.

Nú þegar fígúra úr "raunveruleikaþætti" hefur verið kjörin forseti Bandaríkjanna er sjálfsagt að tína til nokkur dæmi um hvernig sagt hefur verið fyrir um þessa týpu í kvikmyndum og sjónvarpi (jafnvel í bókstaflegum skilningi), hvernig henni hefur verið lýst og hvernig hægt er að veita hjálp í viðlögum gegn þessum ósköpum. Við sögu koma jafn ólík verk og The Deer Hunter, Home Alone, Back to the Future, The Candidate, Northern Exposure, Raiders of the Lost Ark og The West Wing.

Það var gaman að sjá tæknilega endurbætta útgáfu af Morðsögu (1977) Reynis Oddssonar í Háskólabíói í gær. Þetta er allavega í fjórða skiptið sem ég sé myndina (síðast fyrir fáeinum árum) og enn tekst henni að koma manni á óvart. Hún hefur einfaldlega elst mjög vel, er afar nútímaleg, bæði hvað varðar efnistök og nálgun, sem og merkilegur vitnisburður um samtíma sinn.

"Sjónvarp er menningarmiðill. Sjónvarp er þing. Sjónvarpið okkar hefur á liðnum árum verið og er enn leikhús, bíó, kappleikur, bókasafn, skóli, leikvöllur og samkomuhús. Sjónvarpið okkar er rödd lýðræðisþjóðar," segir Skarphéðinn Guðmundsson dagskrárstjóri RÚV.

Ég óska RÚV - sjónvarpi allra landsmanna hjartanlega til hamingju með daginn og hálfrar aldar tilveru. Þessi merka menningarstofnun hefur alltaf verið nálæg í mínu lífi, ekki bara vegna þess að ég hef unnið ýmiskonar efni fyrir Sjónvarpið í bráðum þrjátíu ár, heldur kannski enn frekar vegna þess að faðir minn, Sverrir Kr. Bjarnason, var í hópi þeirra sem bjuggu Sjónvarpið til.

RIFF hefst á morgun og sýnir um 70 kvikmyndir á 11 dögum auk ýmiskonar sérviðburða. Ég tíndi út tíu myndir (eða myndaraðir) sem mér þykja forvitnilegar - en endilega farið vel yfir úrvalið.