Elsa María Jakobsdóttir er í viðtali við Fréttablaðið/Vísi í dag en hún stundar nú nám í kvikmyndaleikstjórn við Danska kvikmyndaskólann. Elsa María ræðir meðal annars um stöðu kvenna í kvikmyndabransanum.
Þegar Elsa er spurð út í nýleg ummæli Baltasars Kormáks um kynjakvóta á styrkveitingar til kvenkyns leikstjóra kemur hik á hana.
„Mér finnst fjölmiðlar ekki þurfa að eigna körlum kynjakvótann því þeirri umræðu hefur verið haldið á lofti af konum í faginu um langa hríð. Er hugmynd ekki gild fyrr en karlinn segir hana? Ég hef stutt handaflsaðgerðir þar sem kerfisbundnar villur eru svo rótgrónar að ekkert annað dugar til. Kerfisvillan er auðvitað sú að karlar eru alveg sjúkir í það sem aðrir karlar eru að gera. Þeir elska að heyra hvað aðrir karlar hafa til málanna að leggja því það rímar við það sem þeir sjálfir eru að fíla og þannig verður sjálffílunin algjör. Þetta er kallað að vera homosocial. En hvað er að gerast akkúrat núna í styrkveitingum?
Á þessu ári veit ég af fleiri verkefnum í leikstjórn kvenna sem eru ýmist í eftirvinnslu eða með framleiðslustyrk sem þýðir að í pípunum eru alla vega fjórar kvikmyndir í leikstjórn kvenna sem við fáum á tjaldið á næstu tveimur árum. Þannig að það er ekki eins og það sé ekkert að breytast. Það lítur út fyrir að umræðan sé að skila sér og akkúrat núna hafi konum tekist að velta hlassinu – án inngrips – þrátt fyrir dúndrandi sjálffílunina og karla í krísu. Er það ekki dáldið geggjað?“ segir Elsa áköf.
„Nú er ég að tala um leikið efni og þekki ekki nógu vel hvað er að gerast með heimildarmyndir og handritastyrki. Svo veit ég af mörgum hæfileikaríkum konum sem eru að koma upp úr kafinu,“ bætir hún við. „Þannig að kannski ættum við að gleyma þessum kvóta. Eru fordæmin og fyrirmyndirnar kannski að verða til einmitt núna? Eða er of bjartsýnt að halda það? Ég á í raun ekkert eitt svar við þessu. Ég hef heldur aldrei sótt um hjá KMÍ þannig að ég hef ekki reynslu af þeirra meðhöndlun,“ segir Elsa hugsi.
„Þegar öllu er á botninn hvolft finnst mér það blasa við, að það þarf fyrst og fremst að stækka sjóðinn.“
Elsa mun ljúka námi frá Danska kvikmyndaskólanum árið 2017.
„Ég stend væntanlega frammi fyrir því að sækja um styrk hjá KMÍ á næstu árum og finn að það kemur eitthvert fát á mig,“ svarar Elsa ögn hugsi. „Að ég þurfi hækju og á sérstökum björgunaraðgerðum að halda til að gera þau verkefni sem mig dreymir um? En gleymum ekki ósýnilega kynjakvótanum sem umlykur allt – sjálffílun karlanna frá upphafi alls og að eilífu amen. Það er þekkt í listheiminum að karlar lesi frekar bækur eftir karla. Skekkjuna er að finna í samfélaginu almennt. Á móti kemur að mér sýnist tölfræðin segja að þær fáu konur sem sækja um styrk séu líklegri til að hljóta hann en þeir fjölmörgu karlar sem sækja um. Mér finnst samt fyrst og fremst pirrandi að þurfa í alvöru að vera ennþá að ræða þessa hluti þegar hinn sanni áhugi minn liggur í kvikmyndagerðinni sjálfri. En þetta er raunverulegt og áþreifanlegt samfélagslegt vandamál engu að síður,“ segir Elsa alvarleg í bragði.
Aðspurð hvort hennar sögur beri femínískan blæ þá stendur ekki á svari hjá Elsu: „Það er ekki meðvitað en stuttmyndin mín Megaphone tókst á við mál sem er femínískt.“ Myndin er fyrsta leikna stuttmynd Elsu og var sýnd á kvikmyndahátíðum víða um heim. „Mig langaði að fanga það sem getur gerst á milli tveggja einstaklinga í svefnherberginu þar sem siðferðismörkin verða skyndilega óljós og tilfinningarnar flækjast. Ég hef séð margar konur lýsa þessari upplifun í Beauty Tips-byltingunni, svipaðri reynslu og lýst er í stuttmyndinni,“ segir Elsa.
Sjá nánar hér: visir.is
