Verulegar breytingar eru að eiga sér stað í hegðun íslenskra bíógesta. Markaðshlutdeild íslenskra kvikmynda hefur þrefaldast á tíu árum, hlutur bandarískra mynda dregst verulega saman síðustu ár og hlutur mynda utan Bandaríkjanna eykst mikið. Þetta má sjá í gögnum Hagstofunnar.
[message_box title=“ATHUGIÐ:“ color=“red“]- Sundurliðaðar tölur fyrir 2010 skortir af einhverjum ástæðum nema fyrir íslenskar myndir. Heildartala gesta það ár var 1.502.540 manns. Meðaltalstölur áratugsins eru settar í staðinn, þar til nákvæmar upplýsingar liggja fyrir.
- Inní þessum tölum er ekki aðsókn á kvikmyndahátíðir eða aðrar sérsýningar, t.d. skólasýningar í Bíó Paradís. Þar er að verulegu leyti um aðrar en bandarískar myndir að ræða og er ljóst að aðsókn að þessum sýningum nemur mörgum tugum þúsunda.
- Tölurnar eru miðaðar við aðsókn en taka ber fram að SMÁÍS reiknar sinn lista út frá tekjum sem breytir myndinni þó ekki mikið.
Þreföld aukning markaðshlutdeildar íslenskra mynda
Íslenskar myndir hafa farið frá 3% markaðshlutdeild 2003 til 9% hlutdeildar 2012. Klapptré lagði fram tölur hér sem sýna hversu aðsókn á íslenskar myndir hefur stóraukist á síðasta áratug og birtir nú tölur yfir breytingar á markaðshlutdeild. Hafa ber í huga að aðsókn á íslenskar myndir getur rokkað mjög upp og niður en frá 2006, þegar mikil aukning varð í aðsókn, hefur hún haldist há og oftast stefnt uppávið. Sjá frumgögn hér.
Mikill samdráttur í aðsókn Hollywoodmynda
Enn meiri athygli vekur að aðsókn á bandarískar myndir hefur verið að dragast mjög saman á síðustu árum og nemur samdrátturinn alls um 17% á síðustu tíu árum, en stóru stökkin niðrávið eiga sér stað á allra síðustu árum. 2003 voru bandarískar myndir með um 84% markaðshlutdeild, 2008 var hún 82%, en 2012 var hún komin niður í 71%. Meðaltalið á tímabilinu er tæplega 80%. Sjá frumgögn hér.
Gríðarleg aukning í aðsókn á evrópskar og annarra þjóða myndir
Af þessu leiðir að hlutur evrópskra og annarra þjóða mynda hefur aukist gríðarlega, en markaðshlutdeild slíkra mynda hefur farið úr 13% 2003 í 20% 2012. Þetta þýðir aukningu uppá um 54% – og geri aðrir betur. Aftur þarf að hafa í huga að aðsókn getur vissulega sveiflast milli ára og einnig að 2012 var einstakt ár en þá slógu tvær franskar myndir hressilega í gegn, The Artist og Intouchables, en um 65 þúsund gestir sáu þá síðarnefndu. Engu að síður er ljóst af gögnum að aðsókn á þennan flokk mynda hefur vaxið mjög. Sjá frumgögn hér.
Hvað veldur þessum breytingum?
Ýmsa þætti má tína til sem ástæðu þessara breytinga. Í fyrsta lagi hefur heildaraðsókn í kvikmyndahús dregist nokkuð saman á síðustu árum, eða um 12% frá 2009. Hollywood myndir hafa fengið gríðarlega aukna samkeppni frá t.d. netinu, tölvuleikjum og niðurhali. Þá virðist sem áhugi á myndum utan Hollywood meginstraumsins sé að aukast og má þakka það auknu framboði mynda frá Græna ljósinu og Bíó Paradís. Hvað íslensku myndirnar varðar þá hefur bæði myndum fjölgað nokkuð á tímabilinu og tekist hefur að búa til myndir sem höfða til mjög stórs hóps áhorfenda (t.d. Mýrin, Astrópía, Brúðguminn, Jóhannes, Bjarnfreðarson, Sveppamyndirnar, Svartur á leik og Djúpið).
Segja má að kvikmyndalandslagið hér sé að færast í áttina að Norðurlöndum og Evrópu þar sem bandarískar myndir hafa ekki eins sterka stöðu og þær hafa haft hér. Fjölbreytni í myndaframboði er að aukast og neytendur virðast bregðast vel við, þó nokkurn tíma þurfi enn til að festa fjölbreytnina í sessi.
