Helgi Snær skrifar:
Veðurskeytin er um margt óvenjuleg heimildarmynd, að hluta til leikin og þótt stutt sé, aðeins 82 mínútur, virkar hún töluvert lengri við áhorfið.
Myndin fjallar um „stormasöm tímamót í lífi ástríðufulls fræðimanns” og er sögð „dramatísk vegferð inn á óþekkt svæði mannshugans“, svo vitnað sé í texta á vef kvikmyndahússins sem sýnir hana en það er Bíó Paradís. Í myndinni segir af doktor í norrænum fræðum frá Cambridge-háskóla, Marteini Helga Sigurðssyni, sem hefur unnið til mikilla afreka á sínu sviði en þarf skyndilega að endurskoða líf sitt þegar hann er greindur með geðhvörf, svo haldið sé áfram tilvitnun. Þarf hann „annað hvort að takast á við andleg veikindi sín á hefðbundinn hátt eða finna nýja leið til að lifa með nýjum áskorunum á eigin forsendum, með þeim veðrabrigðum sem vænta má“.
Þessi lýsing er nokkuð blátt áfram og auðskiljanleg, ólíkt mörgu því sem birtist áhorfendum myndarinnar. Rýnir sótti frumsýningu í Bíó Paradís og var hún upplifun út af fyrir sig, ekki aðeins vegna óvenjulegrar heimildarmyndarinnar og umfjöllunarefnisins heldur einnig vegna bíógesta sem virtust sumir staddir andlega annars staðar en í bíóinu, sumir í farsímum og aðrir rápandi inn og út úr bíósal að sækja sér veitingar. Á þetta er minnst hér vegna óvæntrar tengingar þeirrar hegðunar við efni myndarinnar sem kemur í raun í sífellu á óvart, stundum skemmtilega og stundum ekki.
Heillandi viðfangsefni
Hinn ástríðufulli fræðimaður sem minnst var á hér í byrjun og er viðfang myndarinnar, Marteinn Helgi Sigurðsson, er sannarlega heillandi viðfangsefni, bráðgreindur maður og skiljanlegt að höfundar myndarinnar hafi viljað fjalla um hann. Myndin er eins konar furðuferðalag inn í huga þessa manns sem birtist áhorfendum stundum sem víðáttumikill geimur með plánetum og sól en einnig í líki dýra, náttúru og heimildarþátta um ákveðna staði jarðar sem kalla mætti sumarleyfisstaði, svo eitthvað sé nefnt.
Þessi hluti myndarinnar er skemmtilegur og skrítinn, hratt klipptur og tengingin nokkuð augljós við hinn ofurvirka og skapandi huga Marteins. Marteinn sjálfur er stóran hluta myndar í viðtali við höfund sem þó aldrei sést, væntanlega Berg Bernburg, höfund myndarinnar sem virðist hafa komið að nánast öllum þáttum kvikmyndagerðarinnar. Af og til spyr Marteinn hvort spyrjandinn fylgi því sem hann sé að segja, hvort hann sé að ná því, sem er skondið því það er ekki hlaupið að því.
Of spaugilegur í hlutverkið?
Marteinn er sprenglærður og augljóslega virtur af kollegum í miðaldafræðunum og fróðlegt hefði verið að dvelja lengur við það sem þeir hafa að segja í myndinni. Að sama skapi hefði verið fróðlegt að vita meira um örlæti Marteins, þ.e. geðhvörfin, sem gera að verkum að hugur hans fer á mikið flug, út í geim og til baka eins og sýnt er í myndinni, og eru í raun heillandi viðfangsefni þótt ekki sé lítið gert úr alvarleika þeirra og áhrif á daglegt líf hans. Hefur Marteinn glímt við þunglyndi og kvíða og í myndinni talað um að þau veikindi tengist m.a. ókláruðum rannsóknarverkefnum.
Að öllu þessu sögðu er því dálítið einkennilegt að geðlæknar fá litla sem enga athygli í myndinni, fólk sem hefur sérhæft sig í meðferð við sjúkdómnum, að undanskildum einum sem reynist vera leikari að leika geðlækni. Þess í stað er látbragðsleikarinn Kristján Ingimarsson fenginn í hlutverk Marteins og þar sem hann er látbragðsleikari segir hann aldrei orð. Þessi nálgun gerir að verkum að myndin verður að stórum hluta spaugileg, sem er allt í senn skrítið, skemmtilegt og í undarlegri mótspyrnu við umfjöllunarefnið. Atriðin með Kristjáni eru fyndin oftast nær, en þar sem hann er þekktur af látbragðsleik er valið á leikaranum nokkuð skrítið, verður að segjast.
Þegar öllu er á botninn hvolft er þetta fyrst og fremst heimildarmynd um einstakling og sem slík er hún áhugaverð. Það dregur þó úr áhrifamætti hennar hversu mikið er flakkað milli ólíks myndefnis og í tíma, milli ólíkra staða og stundum erfitt að átta sig á því hvers vegna þörf hafi þótt á öllu þessu flakki. För Marteins til Ítalíu býður upp á fallegt myndefni, nema hvað, en skilar litlu. Sama má segja um gagnrýni hans á byggingarlist í Kaupmannahöfn, hún er algjörlega óþörf þótt skondin sé. Þá er ákveðin klifun áberandi og á endanum verður hún þreytandi, til dæmis endurtekin skot af sömu styttu ofan á þaki byggingar í Kaupmannahöfn. Virðist hún vera af Hermesi, sendiboða guðanna, og eflaust einhver sögn í því. Öllu má þó ofgera.
Einna áhrifamest eru þau atriði myndarinnar sem birtast í líki auglýsingar fyrir sumarleyfisstað af bestu gerð. Inn á þau talar kona sem les úr sjúkraskýrslum Marteins og er rödd hennar stimamjúk og lokkandi og í anda slíkra auglýsinga, líkt og litir og birta þessara innslaga. Áhorfandinn veit að þetta er allt hluti af gerviheimi, að slíkir staðir líta aldrei svona vel út þegar á þá er komið og eru því í raun byggðir á blekkingu. Þessi blekking tengist upplifun þess sem fjallað er um, manns sem glímir við geðhvörf.
Tónlist við þessi tilteknu atriði og fleiri er óvænt og passar efninu vel, m.a. hið tilkomumikla „Bolero“ eftir Ravel og einna skemmtilegast er að heyra Stefán Íslandi flytja „Ökuljóð“ með Karlakór Reykjavíkur á upptöku frá árinu 1937. Þannig er í raun farið um víðan völl sem er, á endanum, bæði styrkur myndarinnar og veikleiki.
