Elsa María Jakobsdóttir ræðir við Fréttablaðið um mynd sína Villlibráð.
Á vef Fréttablaðsins segir:
Ég er mjög spennt en mér líður líka bara vel með myndina og ég er mjög ánægð með hana,“ segir leikstjórinn og handritshöfundurinn Elsa María Jakobsdóttir um kvikmynd sína Villibráð.
Myndin er fyrsta mynd Elsu í fullri lengd en Villibráð var frumsýnd í gær. „Þetta er búið að vera ótrúlega skemmtilegt ferli og ég er með hálfgert samviskubit yfir því að enginn hafi þjáðst við gerð þessarar myndar,“ segir Elsa glettin.
„Ég var búin að vera svona tvö ár á undan, eftir að ég kláraði danska kvikmyndaskólann, að púsla saman og koma að nokkrum verkefnum sem einhvern veginn röknuðu öll upp og urðu að engu. Það voru mjög frústrerandi ferlar og prósessar og þess vegna er allt við þetta alveg frá byrjun svo þægilegt, allt hefur gengið svo vel,“ segir Elsa.
Villibráð fjallar á gamansaman hátt um sjö vini sem hittast í matarboði í Vesturbænum. Í boðinu ákveða þau að fara í leik. Hann felst í því að allir setja símana sína á borðið og öll fallast þau á að öllum símtölum og skilaboðum sem berast verði deilt með samkomunni. Tilgangurinn er að sanna að ekkert þeirra hafi nokkuð að fela, en sú er kannski ekki raunin.
Villibráð er endurgerð af ítalskri kvikmynd sem hefur verið endurgerð í fjölmörgum löndum á fjölmörgum tungumálum svo sem á Spáni, í Tyrklandi, Frakklandi, Indlandi og Kína.
„Þórir Snær, sambýlismaður minn, og dreifingarfyrirtækið hans var með réttinn á þessari mynd og hann var búinn að vera að máta þetta við aðra leikstjóra og spurði mig svo hvort ég hefði áhuga. Í fyrstu hafði ég það ekki og fannst það ekki vera fyrir mig að endurgera ítalska bíómynd,“ segir Elsa.
„Ég var að vinna að orginal efni og var algjörlega með hugann við það en svo vorum við að ræða þetta og hann gaf mér 24 tíma til að svara sér,“ segir Elsa,
„Ég var búin að vera smá súr við hann fyrst, hvort hann ætlaði ekki að bjóða mér þetta, og eiginlega bara til að geta sagt nei við hann en svo þegar ég fór raunverulega að hugsa þetta þá fannst mér þetta góð hugmynd,“ segir Elsa en sambýlismaður hennar er Þórir Snær Sigurjónsson einn eigandi og stofnandi framleiðslufyrirtækisins Zik Zak, kvikmynda og framkvæmdastjóri dreifingar- og framleiðslufyrirtækisins Scanbox.
Hrædd við að verða ólétt
Elsa og Þórir kynntust á 27 ára afmælisdegi Elsu fyrir tæpum fjórtán árum og eiga nú saman tvær dætur. „Við kynntumst bara uppi á hátalaraboxi á Ellefunni, mjög beisik,“ segir Elsa og hlær. „Við höfum meira og minna verið saman síðan. Vorum í fjarsambandi fyrstu árin en hann bjó í Danmörku þegar við kynntumst og svo flyt ég til hans þangað. Núna búum við bæði hér og í Danmörku, erum með heimili í Vesturbænum og í Kaupmannahöfn og eigum tvær stelpur svo þetta hefur tekið miklum breytingum.“
Dætur Elsu og Þóris eru níu mánaða og þriggja ára. Hún segist ánægð með að hafa eignast börn með stuttu millibili en að hún hafi ekki alltaf séð það fyrir sér.
„Ég ólst að mestu upp á Húsavík en flutti svo til Reykjavíkur á menntaskólaaldri, fer með æskuástinni hingað og byrja í MH,“ segir Elsa. „Þegar ég var sextán ára voru alveg nokkrar bekkjarsystur mínar á Húsavík komnar með börn, það var algengt að trúlofa sig á þeim aldri og það voru margir snemma í mörgu,“ segir hún.
„Ég tók alveg þátt í þessu en var alltaf brjálæðislega hrædd við að verða ólétt. Ég var svo hrædd um að ef það myndi gerast kæmist ég aldrei frá Húsavík, þyrfti bara að halda áfram að vinna í Essó-sjoppunni og flippa börgerum,“ segir Elsa.
„Það er ekki fyrr en eftir þrítugt að ég fer einhvern veginn að opna á það. Ég var svo mikið að skilgreina mig frá einhverju að ég gleymdi bara að skoða það. Hugsa um að það væri einhver klukka í þessum málum og það væri ekki endilega hlaupið að því að eignast börn,“ segir Elsa. „Svo lá mér líka svo á að klára þetta nám sem ég var í,“ bætir hún við. En Elsa stundaði nám við Danska kvikmyndaskólann og var fyrst íslenskra kvenna til að stunda nám við skólann.
„Þetta var mjög langt og flókið inntökuferli og svo var tíminn í þessum skóla alveg kreisí, ég er eiginlega bara enn þá að vinna í því sem gerðist þarna. Maður lærði og upplifði svo margt,“ segir hún.
„Í þessu námi er maður alltaf í framleiðslu. Það liggur við að maður sé á setti í hverjum mánuði að gera eitthvað og maður þarf sjálfur að huga að öllum þáttum. En fyrir kvikmyndaleikstjóra getur liðið mjög langur tími á milli þess sem maður er á setti, það geta hæglega liðið fimm til sex ár á milli,“ segir Elsa.
„Þegar það líður svona langur tími á milli kólnar maður auðvitað og þarf að hita sig aðeins upp. Þegar ég kom á settið í Villibráð hafði ég ekki verið á setti síðan ég kláraði skólann en núna er ég þar í hverri viku eða oft í viku,“ segir Elsa sem einnig er við tökur á þáttaröðinni Aftureldingu sem sýnd verður á RÚV um páskana en Elsa leikstýrir tveimur þáttum í seríunni.
Eftir að Elsa kláraði skólann eignaðist hún dætur sínar tvær. „Það er svo skrítið hvernig allt gerist á sama tíma, ég kláraði skólann og svo bara koma börnin og allt í einu fer allt af stað í vinnunni, eitthvert hjól sem maður er búinn að vera að reyna að setja í gang fer allt í einu að snúast. Þá verður maður að reyna að anda inn í það, þetta er allt sem ég var búin að óska mér og maður verður að muna að njóta þess.“
Spaugstofan
Þegar Elsa flutti frá Húsavík hóf hún nám við Menntaskólann við Hamrahlíð, með skólanum vann hún á RÚV þar sem hún var meðal annars aðstoðarkona í Spaugstofunni. „Á Húsavík þekkti ég engan sem vann við sjónvarp eða kvikmyndagerð og það var ekkert svoleiðis í gangi þar. Þess vegna fannst mér enn þá geggjaðra að vinna í Spaugstofunni. Þetta var stærsti þáttur á Íslandi og besta vinna sem ég gat látið mér detta í hug,“ segir hún.
„Ég græddi ótrúlega reynslu á vinnunni í Spaugstofunni, það var klikkað að vera þarna. Í hverri viku fékk ég að fylgjast með ferlinu frá handriti í útsendingu, að sjá það gerast á einni viku sem við erum búin að gera á þremur árum í Villibráð,“ segir Elsa.
Í kjölfar vinnunnar í Spaugstofunni vann Elsa að hinum ýmsu verkefnum hjá RÚV. „Ég vann bak við tjöldin í alls konar prógrömmum og fékk svo tækifæri til að vera skrifta í Kastljósi og stundum fékk ég líka að vera á skjánum. Mér fannst þetta svo gaman að mig langaði aldrei heim til mín. Ég var þarna í tíu, tólf tíma á dag og vildi hvergi annars staðar vera, nema kannski á djamminu,“ segir hún og hlær.
Það kom svo að því að Elsa þurfti að hætta á RÚV og segir hún það í rauninni hafa verið gæfuspor þrátt fyrir að hún hafi ekki áttað sig á því þegar það gerðist. „Þegar ég var svona 28–29 ára var einhver niðurskurður á RÚV og ég var kölluð inn á skrifstofu. Ég vissi alveg hvað var að fara að gerast en ég grét svo mikið að það komst enginn annar að, ég missti mig alveg,“ segir Elsa.
„Þetta var eflaust mjög erfitt fyrir Þórhall sem var að reyna að reka mig,“ segir Elsa og vísar til Þórhalls Gunnarssonar sem þá var ritstjóri Kastljóss. „En ég náði að róa mig og hann gat látið mig fara. Ég var búin að vera þarna svo lengi og ég elskaði þetta svo mikið að ég hugsaði ekkert út í það að hafa einhver önnur plön, ég hefði aldrei hætt af sjálfsdáðum en það var bara gott að ég var látin fara og gat hugsað minn gang,“ segir hún.
Eftir að Elsa hætti hjá RÚV kláraði hún BA-gráðu í félagsfræði við Háskóla Íslands ásamt því að vinna við ýmis kvikmyndaverkefni. „Ég fékk að vera á hliðarlínunni í alls konar verkefnum og þarna náði ég að telja í mig kjark til að gera leikið efni sjálf og áttaði mig á því að þetta væri það sem ég vildi gera.“
Villibráð
Elsa skrifaði handritið að Villibráð ásamt leikskáldinu Tyrfingi Tyrfingssyni. Þau kynntust í MH og segir Elsa hann með skemmtilegustu mönnum sem hún þekki.
„Við Tyrfingur höfðum oft talað um það að vinna saman og þegar ég ber þetta undir hann þá æsum við hvort annað upp. Við fengum algjörlega frjálsar hendur í þessu, það eina sem við höfðum sem grunn var þessi leikur með símana og við unnum með hann. Að mörgu leyti var gott að hafa þessa fyrirframgefnu grunnhugmynd til að vinna út frá,“ segir hún. „Hann er einn skemmtilegasti maður sem ég þekki og það er búið að vera brjálæðislega skemmtilegt að vinna þetta með honum.“
Tyrfingur og Elsa skrifuðu handritið í Covid-faraldrinum, þau bjuggu hvort í sínu landinu og notuðust við Zoom. „Við hittumst aldrei á meðan við skrifuðum þetta, hann var í Amsterdam og ég í Kaupmannahöfn. Við notuðum bara Zoom-ið. Þar slúðruðum við og rifjuðum upp alls konar sögur af fólki sem við þekktum og fólki sem við höfðum þekkt og úr varð þetta handrit,“ segir Elsa.
„Ég held að margir geti séð eitthvað í karakterunum í myndinni sem minnir þá á sjálfa sig. Við höfum öll verið í þessu matarboði að einhverju leyti, kannski ekki í þessu húsi eða í þessum símaleik, en flest erum við í einhverjum svona hópi sem er aðeins farinn að gliðna í sundur. Kannski fólk sem við vorum með í menntaskóla fyrir 20 árum og erum í mismiklu sambandi við, höldum kannski að við þekkjumst betur en við gerum,“ segir hún.
Elsa segist vongóð um að áhorfendur Villibráðar muni hafa gaman af myndinni, hún sé hressandi og geti talað til margra. „Það er margt áríðandi og „relevant“ í myndinni en því er pakkað inn í húmor, meira að segja frekar svartan húmor,“ segir hún.
„Svo getum við flest tengt við þennan símaleik. Við notum símana auðvitað til þess að sýna okkar bestu hlið og það hvernig við viljum koma fyrir en svo notum við þá líka til að vera versta útgáfan af sjálfum okkur, útgáfan sem enginn má sjá. Svo þegar síminn er kominn á borðið þá erum við mjög berskjölduð og hrá en líka sönn,“ segir Elsa.
„Leyndarmálin í símanum þurfa nefnilega ekki að vera einhver rosaleg leyndarmál heldur er mikið um hversdagslegan óheiðarleika. Innan vinahópa, fjölskyldna eða vinnustaða eru oft Messenger-þræðir sem þola ekki dagsins ljós og ég held að það sé enginn of fínn fyrir það að hafa verið á einhverjum þræði sem þolir ekki dagsins ljós,“ segir hún.
Fóruð þið einhvern tímann í þennan leik meðan á vinnslu myndarinnar stóð?
„Nei, við fórum ekki í leikinn en við vorum stundum að djóka með að lesa upp síðustu skilaboðin sem við fengum eða eitthvað svoleiðis. En við vorum öll mjög fegin að það væri enginn að skoða símana hjá okkur.“
