Fyrsta íslenska kvikmyndin eftir konu er fundin Hún er frá árinu 1927 og er dansmynd eftir Ruth Hanson, unnin í samstarfi við Loft Guðmundsson. Þetta kemur fram í Menningunni á RÚV þar sem rætt er við Gunnar Tómas Kristófersson doktorsnema í kvikmyndafræði.
Segir á vef RÚV:
Konur voru framan af fámennar í kvikmyndagerð hér á landi. Hingað til hefur myndin Ágirnd eftir Svölu Hannesdóttur og Óskar Gíslason frá 1952 verið álitin fyrsta kvikmyndin sem kona gerði hér á landi. En nú hefur fundist filma með rúmlega þriggja mínútna langri dansmynd sem Ruth Hanson, dans- og íþróttakennari, gerði með aðstoð Lofts Guðmundssonar aldarfjórðungi fyrr.
Gunnar Tómas Kristófersson er doktorsnemi í kvikmyndafræði við Háskóla Íslands og rannsakar íslenska kvikmyndasögu.
„Partur af doktorsverkefni mínu er að fara í frumheimildir íslenskrar kvikmyndasögu, kvikmyndirnar sjálfar og gramsa í því sem er til hér á Kvikmyndasafninu, finna týndar og gleymdar filmur sem leynast hérna inni á safninu og komast að því hvaðan þær koma og hver tók upp. Og stundum finnur maður gullmola.“
Danskennari sem gustaði af
Í fyrra varð einmitt einn slíkur gullmoli á vegi Gunnars, kvikmynd frá 1927 eftir Ruth Hanson, fyrsta myndin eftir konu á Íslandi.
„Ruth var í raun ekki kvikmyndagerðarmaður eða kvikmyndagerðarkona, hún var dansari og leikfimikennari á Íslandi. Hún var af dönskum ættum, menntaði sig í dansi og leikfimi í Danmörku en kom aftur heim 1926.“
Ruth stóð á tvítugu þegar hún kom aftur til Íslands og lét strax til sín taka.
„Helstu heimildir mínar eru dagblöðin. Fyrir 1926 er ekkert minnst á hana en eftir það er minnst á hana í hverri viku. Hún stofnaði dansskóla þar sem hún kenndi nútímadansa og er frumkvöðull í danssögu Íslands. Hún og systur hennar, Rigmor og Ása, héldu líka danssýningar.“
Ruth var að auki mikill sundgarpur, þreytti Engeyjarsund fyrsta allra kvenna sumarið 1927 og varð Íslandsmeistari í björgunarstakkssundi sama ár.
Réð Loft Guðmundsson í vinnu
Árið 1927 hafði Ruth líka við Loft Guðmundsson, ljósmyndara og kvikmyndagerðarmann, til að að gera stutta kennslumynd um Flat-Charleston dans. Ruth Hanson var þá 21 ár systir hennar og dansfélagi Rigmor,var 14 ára.
„Loftur var stór kvikmyndagerðarmaður á þessum tíma. Hann var nýbúinn að gera Ísland í lifandi myndum og var vel þekktur fyrir það. En hann vantaði pening og fór að selja auglýsingar í sínar myndir. Hann hefur væntanlega verið opinn fyrir því að selja aðgengi að stúdíóinu sínu og sinni kunnáttu. Hann er bara í vinnu hjá Ruth við að gera myndina, sem hún framleiðir. Hún lætur gera myndina, kemur með hugmyndina, útfærsluna. Þetta er bara hennar mynd.“
