Jóna Gréta Hilmarsdóttir skrifar í Morgunblaðið um Skjálfta Tinnu Hrafnsdóttur og segir hana byggða upp eins og rannsóknarlögreglumynd og rannsóknarefnið leyndarmálið sjálft sem býr innra með aðalpersónunni.
Jóna Gréta skrifar:
Skjálfti segir frá móðurinni Sögu (Aníta Briem) sem reynir að raða lífi sínu saman eftir heiftarlegt flogakast á Klambratúni. Flogakastinu fylgir minnisleysi og getur Saga ómögulega munað hvað gerðist í aðdraganda þess. Til þess að skilja af hverju hún er að fá aftur flogaköst, líkt og hún gerði í bernsku, þarf hún að skilja sig sjálfa. „Ertu að borða og sofa nógu vel?“ spyr læknirinn (Sigurður Sigurjónsson). Engar augljósar ástæður er að finna og neyðist Saga til að ganga lengra í leit sinni að skýringu. Í kjölfarið fara áður bældar og erfiðar minningar um hana og fjölskylduna að koma upp á yfirborðið.
Skjálfti er byggð á skáldsögunni Stóri skjálfti eftir Auði Jónsdóttur og er vel heppnuð frumraun Tinnu Hrafnsdóttur að kvikmynd í fullri lengd. Tinna leikstýrir ekki aðeins kvikmyndinni, hún framleiðir ásamt Hlín Jóhannesdóttur, skrifar handritið og leikur eitt af aðalhlutverkunum. Tinna Hrafnsdóttir er þar af leiðandi algjör höfundur þessarar átakanlegu kvikmyndar.
Kvikmyndin er byggð upp eins og rannsóknarlögreglumynd. Í Skjálfta vita áhorfendur hins vegar ekki hvað er verið að leysa. Enginn glæpamaður leikur lausum hala heldur er rannsóknarefnið leyndarmálið sjálft sem býr innra með Sögu. Það má því segja að rannsóknarefnið sé sjálfið hennar Sögu. Hægt og rólega í gegnum myndina tekst henni að púsla saman brotnum minningum og skapa skýra mynd af því sem átti sér stað í æsku. Tinna viðheldur spennunni með því að gefa áhorfendum aldrei meiri upplýsingar en Sögu sem eru því jafn ráðvilltir og hún þangað til ráðgátan er leyst.
Erfitt er að flokka Skjálfta undir eina kvikmyndagrein. Eins áður kemur fram á myndin margt líkt með rannsóknarlögreglumyndum en eflaust væri best að flokka hana sem fjölskyldudrama. Hins vegar eru margir eiginleikar í henni sem falla undir hryllingsmyndagreinina eins og t.d. hvernig Tinna heldur áhorfendum alltaf á tánum. Skjálfti minnir að mörgu leyti á íslensku hrollvekjuna Húsið (1983) eftir Egil Eðvarðsson sem Jóhann Sigurðsson lék einnig í. Í þeirri kvikmynd er verðandi móðir, Björg (Lilja Þórisdóttir), ásótt af draugum fortíðarinnar sem (hér ættu lesendur að hætta að lesa setninguna á enda ef þeir hafa ekki séð Húsið og vilja ekki láta spilla henni fyrir sér) síðar kemur í ljós að eru aðeins bældar minningar. Ólíkt Húsinu er ljóst frá upphafi að í Skjálfta er ekki um að ræða eiginlega drauga heldur minningar en endurlitin (e. flashbacks) eru þó ekki síður hrollvekjandi.
Ljóst er að Tinna þekkir kvikmyndaformið vel og nýtir það til fullnustu í mynd sinni. Í Skjálfta er t.d. hægt að finna ýmis tákn sem virðast merkingarlaus þar til áhorfendur vita alla söguna. Þar má nefna málverkið af öldunum og hundinn Kjark. Tinna notar spegla til þess að styrkja söguna en speglar eru oft merkingarbærir í kvikmyndum. Þeir geta til dæmis átt að afhjúpa innra sjálf eða undirmeðvitundina. Í einu atriðinu horfir Saga stíft á sig í baðherbergisspeglinum og reynir svo að grípa í andlitið á spegilmynd sinni en slær aðeins spegilinn. Þetta atriði er mjög þýðingarmikið og má túlka á ýmsa vegu. Eflaust er Saga að horfa á sig sjálfa í speglinum af því að hún veit að hún sjálf er svarið við öllum spurningum hennar. Svarið stendur frammi fyrir henni en þegar hún reynir að ná í það tekst henni það ekki af því leyndarmálið er enn of djúpt innra með henni. Áhorfendur fá aðeins að kynnast Sögu eftir flogakastið þar sem hún er nánast endurborin og fá því aldrei að kynnast þeirri Sögu sem áður var, þeirri Sögu sem skildi við eiginmann sinn (Sveinn Geirsson) eða sakamálahöfundinn Sögu. Það er stundum líkt og hún þekki sjálfa sig ekki í speglinum, hún sjái þá útgáfu af Sögu sem hún man ekki eftir eða er gleymd.
Kvikmyndatakan minnti iðulega á töku sjónvarpsmynda sem truflaði rýni nokkuð, enda lítið fyrir sjónvarpsmyndatöku. Atriðin eins og á spítalanum og af lögregluþjóninum eru flöt og ofur einföld. Litirnir í myndheildinni eru þó vel úthugsaðir og sniðug leið hjá Tinnu til þess að miðla upplýsingum óbeint til áhorfenda. Rauða kápan sem Saga klæðist er ef til vill skýrasta dæmið en liturinn rauður hefur gjarnan verið tengdur við tilfinninguna ást sem er viðeigandi í þessari mynd. Það sem drífur Sögu áfram í leit sinni er ást hennar til sonar síns, Ívars (Benjamín Árni Daðason) og má segja að móðurástin sé eins konar miðja sögunnar. Saga veit að Ívar á aðeins skilið hennar bestu útgáfu af sjálfri sér og til þess að geta boðið honum það verður hún að leyfa sárum fortíðar að gróa.
Sögu leikur Aníta Briem og tekst listilega að fanga móður í þráhyggjufullri leit að sjálfri sér í von um bjartari framtíð. Edda Björgvins er einnig eftirminnileg í hlutverki móður í sorg, uppfull af sektarkennd. Leikaravalið er í heildina litið gott og styrkir myndina. Bergur Ebbi Benediktsson, sem leikur Óskar, nágranna Sögu, skapar til að mynda mikilvægan léttleika í allri fjölskyldudramatíkinni. Hans lélegu tilraunir til þess að fanga lög Bubba eru nauðsynlegar fyrir áhorfendur sem annars hefðu gengið út úr bíósalnum í einni taugahrúgu. Samræður fjölskyldunnar um hina klassísku kjötsúpu slá einnig á létta strengi hjá áhorfendum en eins og faðir Sögu (Jóhann Sigurðsson) segir þá lagar kjötsúpan allt.
