Helena Harsita Þingholt leikstýra leggur orð í belg um kynjakvóta i kvikmyndagerð og er ómyrk í máli. Hún gagnrýnir harðlega ríkjandi fyrirkomulag þar sem að hennar sögn konum er meinaður aðgangur að hlaðborðinu og bætir við: „Ég vil að 12 ára dóttir mín og vinkonur hennar og vinir geti farið í bíó og séð eitthvað annað en myndir eftir karla, um karla, leikstýrðar af körlum.“
Helena birtir hugleiðingu sína í Kjarnanum og segir meðal annars:
…haldið ykkur fast Friðrik Þór Friðriksson og Hilmar Sigurðsson – ég er að skrifa handrit að mynd í fullri lengd! Allavega. Þegar við mægðurnar vorum að skeggræða – bíddu… skeggræða? Jú, það er hægt að nota það orð um okkur Kolfinnu því við erum með sterk Puerto Rico gen í æðum og þar af leiðandi með smá skegg. Skeggræða er annars eitt af orðunum sem kristalla áhrif feðraveldisins á íslenska tungu.
Konur ræða ekki málin. Bara karlar. Konur slúðra. En við mæðgurnar vorum semsagt að ræða handritin okkar og mikilvægi þess að skrifa kvenpersónur sem eru gerendur. Ekki að þær séu endilega í aðalhlutverkum, heldur að þær séu gerendur í stað þess að vera fórnarlömb eða passívar á hliðarlínunni. Að þær séu subjekt en ekki objekt. Frumlag en ekki andlag. Kvenpersónur í bíó og leikhúsi eru nánast aldrei gerendur. Stilltar skulu þær vera, heimskar og veiklunda eða fórnarlömb aðstæðna, fallegar og fínar, jafnt á hvíta tjaldinu, á sviðinu sem og í raunveruleikanum.
Konur sem gerendur
Konur eru gerendur í kvikmyndahandritinu sem ég er að skrifa. Þær tala, þær hafa skoðanir, fá hugmyndir og framkvæma þær. Þær hafa margslunginn persónuleika, eru frekar, óþekkar, nastý, fyndnar, hræddar, hugrakkar, vænar, reiðar, útsmognar, kærleiksríkar og bara alls konar. Þær hafa önnur markmið en að verða ástfangnar og gifta sig. Er það kannski það sem karlarnir í bransanum eru svona hræddir við? Að konur séu sýndar sem gerendur? Gæti það kannski komið upp ranghugmyndum hjá stúlkum um það hvernig þær eiga að haga sér? Að þær megi aksjúally vera gerendur? Að þær megi prumpa, naga neglurnar, klóra sér í píkunni, segja fokkjú og… hið hræðilega… skrifa kvikmyndahandrit og leikstýra því sjálfar? Einu sinni máttu vestrænar konur ekki vera í buxum. Einu sinni máttu þær ekki skrifa bækur. Einu sinni máttu þær ekki reykja. Ekki kjósa. Í dag þykir okkur það fáránlegt. Get my point?
Þorsteinn Guðmundsson leikari sagði einu sinni í útvarpinu að kvikmyndabransinn væri eins og partý þar sem karlar sitja við hlaðborð og segja sögur og konur bera í þá kaffi og bakkelsi. Þetta er svo satt að það er vandræðalegt. Konur framleiða fyrir kalla, þær stýra sjóðnum sem styrkir kalla til að gera bíómyndir um kalla – þær skipuleggja og þeir skapa. Svo koma kallarnir upp á svið, taka við verðlaunum og þakka mæðrum sínum og eiginkonum. Úff.
Sjá nánar hér: Ég vil kynjakvóta í styrkveitingar til kvikmynda og þetta er ástæðan | Kjarninn
.
